سخنرانی داریوش آشوری با عنوان «مفهوم غرب زدگی» در پاریس

داریوش آشوری، نویسنده و مترجم ایرانی قرار است که در نشستی با عنوان «مفهوم غرب زدگی» در پاریس سخنرانی کند.

این برنامه به همت کافه لیت در روز جمعه ۱۳ می و از ساعت ۲۰ تا ۲۲ به نشانی زیر برگزار می‌شود:

Café Du Pont Neuf
14
Quai du Louvre
75001 Paris, France

شرکت در این نشست برای عموم آزاد است.

کافه لیت برای این نشست رویدادی در صفحه فیس‌بوک ایجاد کرده که می‌توانید از اینجا ببینید.

در توضیحات مربوط به این برنامه آمده است: آگاهی‌ به‌ تاریخ‌ و کند و کاو در رویدادهای‌ آن‌ برای‌ درکِ منطقِ حرکت‌ و جهتِ آن‌ از رویدادهای‌ بسیار بنیادی‌ در جهانِ اندیشه‌ی‌ مدرن‌ است‌. در حقیقت‌، با کوتاه‌ شدنِ دستِ اراده‌‌ الهی‌ و علمِ مطلقِ الهی‌ از پهنه‌ی‌ طبیعت‌ و زندگانی‌ بشری‌، یعنی‌ پایانِ قرونِ وسطی، علم‌ و اراده‌‌ انسانی‌ برای‌ گسترشِ دامنه‌‌ شناخت‌ و توانایی‌ خود نخست‌ علومِ طبیعی‌ و سپس‌ علومِ انسانی‌ (علومِ تاریخی‌ یا علومِ فرهنگی‌) را پایه‌ریزی‌ کرد.

شناختِ تاریخ‌ و فهمِ تاریخ‌ بر بنیادِ انسان‌باوری‌ (اومانیسم‌) مدرن‌ به‌ معنای‌ رهایی‌انسان‌ از بندهای‌ ایمان‌ و بندگی‌ قرونِ وسطایی‌ و گام‌ نهادن‌ به‌ جهانِ آزادی‌ و اختیار بود. به‌ این‌ معنا هشیاری‌ تاریخی‌ ستونِ اصلی‌ بر پا دارنده‌ی‌ روشنگری‌ و روشنفکری‌ مدرن‌ است‌ که‌ از قرنِ هجدهم‌ نخست‌ در فرانسه‌ و سپس‌ در ساحتِ فلسفی‌ بسیار بالاتری‌ در آلمان‌ پرداخته‌ شده‌ است‌. امّا این‌ روشنگری‌ و روشنفکری‌ هنگامی‌ که‌ از بومِ اصلی‌ خود در اروپای‌ غربی‌، با پرتوافشانی‌ از راه‌های‌ گوناگون‌، به‌ دیگر سرزمین‌ها و فرهنگ‌ها راه‌ می‌یابد، شکل‌های‌ بومی‌ خود را پیدا می‌کند که‌ روشنفکران‌ بومی‌ غرب‌ شیفته‌ (صفتِ محترمانه‌تری‌ به‌ جای‌ «غرب‌زده‌») سازنده‌ی‌ آن‌اند. هشیاری تاریخی در تاریخِ روشنگری‌ و روشنفکری‌ ایران‌‌ نیز زیرِ نفوذِ غرب‌ و ایده‌ها و آرمان‌های‌ انسان‌باورانه‌ی‌ آن‌ پدیدار شد. نظریه‌ی‌ غرب‌زدگی‌، به‌ عنوانِ نقدِ تاریخِ رابطه‌ی‌ «ما» با «غرب‌» و بیماری‌شناسی‌ آن‌، شکلی‌ از شکل‌های‌ «هشیاری‌ تاریخی‌» ما در دوران‌ مدرن‌ است‌. در نشست این هفته کافه لیت ما با همراهی داریوش آشوری به مفهوم غرب زدگی و هشیاری تاریخی در ایران خواهیم پرداخت.

داریوش آشوری نویسنده و مترجم برجسته معاصر ایرانی در حوزه علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، سخن‌سنجی، فلسفه و زبان‌شناسی است. وی در سال ۱۳۳۷ از دارالفنون دانش‌آموخته و وارد دانشکدهٔ حقوق و علومِ سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران شد و لیسانس اقتصاد خود را در سال ۱۳۴۲ گرفت. کار تألیف کتاب، ترجمه، و نوشتن مقالات را از همین دوران شروع کرد. نخستین کتاب او، به نام فرهنگ سیاسی، در روزگار دانشجویی از او منتشر شد که هنوز هم، با نام دانشنامهٔ سیاسی، در ایران در زمینهٔ علوم سیاسی کتاب مرجع است و تاکنون بیش از سی چاپ از آن منتشر شده‌است. وی از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران و عضو انتخاب شدهٔ نخستین هیات دبیران آن بوده‌است. در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در مؤسسهٔ شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد در بریتانیا، و دانشگاه زبان‌های خارجی توکیو تدریس کرده، و عضوِ هیات مؤلفان لغت‌نامهٔ فارسی در مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران)، عضو هیات ویراستاران دانشنامهٔ ایرانیکا (دانشگاه کلمبیا در نیویورک) و از نویسندگان آن بوده‌است. همچنین سردبیری چند مجلهٔ ادبی و نیز نامهٔ علوم اجتماعی را، در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی (وابسته به دانشگاه تهران)، به عهده داشته‌است.

داریوش آشوری در قلمرو علوم اجتماعی و فلسفهٔ مدرن به توسعهٔ زبان فارسی از نظر دامنهٔ واژگان و بهبود سبک نگارش یاری فراوان کرده‌است. وی در آثار خود واژگان نوترکیبی چون گفتمان، همه‌پرسی، آرمان‌شهر، رهیافت، هرزه‌نگاری، درس‌گفتار و مانند آن را به‌کار برد که معادلی برای آن در زبان فارسی وجود نداشت. فرهنگ علوم انسانی او شامل صدها ترکیب و واژهٔ اشتقاقی تازه برای گسترش زبانِ فارسی در زمینهٔ علوم انسانی و فلسفه‌است. از میان آثار او می‌توان به بازاندیشی زبان فارسی، شعر و اندیشه، تعریفها و مفهوم فرهنگ اشاره کرد. ما و مدرنیّت نام مجموعه مقاله‌هایی از اوست که در آن به تحلیل بحران فرهنگی جامعهٔ ایران در مواجه مدرنیّت می‌پردازد. وی نویسندهٔ عرفان و رندی در شعر حافظ، است که تفسیری هرمنوتیکی از بنیادهای اندیشگی دیوان حافظ بر پایهٔ پژوهش متن‌شناسانهٔ تاریخی است.

آثار تألیفی
تعریفها و مفهوم فرهنگ (عنوان قبلی: فرهنگ شناخت)
عرفان و رندی در شعر حافظ (عنوان قبلی: هستی‌شناسی حافظ)
فرهنگ علوم انسانی (عنوان قبلی: واژگان فلسفه و علوم اجتماعی)
شعر و اندیشه
بازاندیشی زبان فارسی
ما و مدرنیّت
نگاهی به تاریخ، تمدن و فرهنگ چین
درآمدی به جامعه‌شناسی سیاسی
دانشنامه سیاسی (عنوان قبلی:فرهنگ سیاسی)
زبان باز، رساله‌ای پژوهشی و تحلیلی دربارهٔ رابطهٔ زبان‌های مدرن با تمدن مدرن و روش‌های گسترش زبان‌های مدرن در پاسخگویی به نیازهای زبانی فناوری و علم.
پرسه‌ها و پرسش‌ها (مجموعه مقالات)،
پروژهٔ ملت‌سازی
اسطورهٔ فلسفه در میان ما (بازدیدی از زندگی و اندیشهٔ احمد فردید)

آثار ترجمه
چنین گفت زرتشت، اثر فردریش نیچه،
فراسوی نیک و بد اثر فردریش نیچه
تبارشناسی اخلاق اثر فردریش نیچه
غروب بت‌ها اثر فردریش نیچه
مکبث اثر ویلیام شکسپیر
تاریخ فلسفه، فردریک کاپلستون، جلد هفتم، از فیشته تا نیچه
آرمان‌شهر (یوتوپیا) اثر تامس مور،
شهریار اثر ماکیاولی
همکاری در ترجمهٔ نمایشنامه‌هایی برای کتابِ نمایش در چین کارِ بهرام بیضایی و نیز ترجمهٔ «آتسوموری» سه‌آمی موتوکیو با همکاریِ بیضایی